Przyczyny endometriozy

Przyczyny endometriozy nie są do końca znane, wciąż poszukiwane są czynniki etiologiczne odpowiedzialne za powstanie i rozwój choroby. Istnieje wiele teorii, które próbują wyjaśnić skąd bierze się endometrioza, jednak żadna z nich nie została w pełni potwierdzona oraz nie jest kompletna.

Teorie powstawania endometriozy

• Teoria transplantacji i implamentacji zakłada, że w czasie miesiączki część złuszczonych komórek macicy przechodzi przez jajowody, zagnieżdża się w jamie brzusznej i tam narasta. Uważa się, że u wszystkich kobiet dochodzi do tzw. „miesiączkowania wstecznego”, a niezdefiniowane do tej pory czynniki sprawiają, że endometrium zagnieżdżą się i rozrasta poza macicą. Ta teoria może być także odpowiedzią na powstawanie endometriozy w trakcie zabiegów operacyjnych. Przykładem może być tutaj endometrioza zlokalizowana w bliźnie po cięciu cesarskim.
• Teoria metaplazji jako możliwą przyczynę endometriozy wskazuje przekształcenie komórek otrzewnej w komórki endometrium.
• Teoria indukcji mówi o tym, że pewne bliżej nieznane komórki we krwi bądź w limfie, mają zdolność przekształcania się w komórki endometrium i wraz z krwią przemieszczają się do innych części ciała. Teoria ta tłumaczy obecność wszczepów endometrialnich nawet w bardzo odległych narządach, np. płucach. Z drugiej strony kłóci się z faktem, że najczęściej endometrioza występuję w miednicy mniejszej.

Czynniki mające wpływ na rozwój endometriozy

Naszym zdaniem odpowiedź na to pytanie jest bardziej złożona, a dokładniej składa się z trzech części: czynnika genetycznego, defektywnego układu immunologicznego oraz dysbiozy jelit.

Genetyka

Najnowsze badania genetyczne wskazują na duże ryzyko rozwoju choroby u kobiet, u których endometrioza występowała w najbliższej rodzinie, np. u matki, siostry czy babki. Ryzyko jest nawet 10-krotnie wyższe, niż u kobiet, których mama czy babcia nie chorowały.

Defektywny układ immunologiczny

Czynnikiem immunologicznym o największym znaczeniu dla powstania endometriozy jest upośledzenie apoptozy – procesu odpowiedzialnego za naturalną śmierć komórki. Tak jak pisaliśmy wcześniej – miesiączkowanie wsteczne to coś normalnego. Jednak w zdrowym organizmie komórki endometrium, które przedostają się poza macicę są wyłapywane właśnie dzięki apoptozie i są naturalnie usuwane z organizmu.

Okazuje się, że u kobiet chorych na endometriozę, komórki endometrium mają wyższą ekspresję czynników zapobiegających apoptozie oraz zmniejszoną ekspresję czynników aktywujących apoptozę. U zdrowych kobiet ta zależność jest całkowicie odwrotna i wykazuje pewną cykliczność – nasila się w okresie okołomiesiączkowym.

Ponadto prawdopodobnie na zachorowanie na endometriozę bardziej narażone są kobiety cierpiące na następujące choroby:

– choroba Hashimoto

– niedoczynność tarczycy

– nadczynność tarczycy

– policystyczne jajniki

– reumatoidalne zapalenie stawów

– cukrzyca

Dysbioza jelit

Kolejnym czynnikiem, który może mieć wpływ na rozwój endometriozy jest dysbioza jelitowa. Jest uznawana za jedną z głównych przyczyn upośledzenia układu immunologicznego. To zaburzenie ilości i składu mikroorganizmów znajdujących się w jelitach.